Złamania niskoenergetyczne stanowią poważny problem epidemiologiczny zarówno w Polsce, jak i na świecie. Możliwości interwencji farmakologicznej po dokonanym złamaniu są ograniczone. W artykule zaprezentowano dane doświadczalne i kliniczne dotyczące skuteczności leczenia za pomocą kompleksu osseinowo-hydroksyapatytowego (OHC), jego działania na metabolizm kostny, odczuwanie bólu oraz jakość życia. Przedstawione wyniki wskazują na możliwość wykorzystania OHC w leczeniu uzupełniającym w procesie gojenia złamań, jako bezpiecznej opcji terapeutycznej dostępnej w warunkach polskich.
Kategoria: Artykuł
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest przewlekłą chorobą zapalną o podłożu autoimmunologicznym. W wyniku zmian patologicznych rozwijających się w przebiegu RZS ryzyko złamania kompresyjnego kręgu zwiększa się dwukrotnie w porównaniu z grupą osób w podobnym wieku. Czynnikami wpływającymi na efektywność podjętego leczenia są szybka diagnostyka i zastosowanie jak najmniej inwazyjnej metody leczenia złamania. Metodą diagnostyczną, która najlepiej sprawdza się w diagnozowaniu wczesnych faz złamań kompresyjnych kręgosłupa, jest rezonans magnetyczny (magnetic resonance imaging – MRI). Do sposobów leczenia pacjentów ze złamaniami kręgów należą cementoplastyki, stabilizacje przezskórne i otwarte kręgosłupa. Leczenie zachowawcze powinno być rozważone w każdym przypadku złamania kompresyjnego w grupie pacjentów z RZS i osteoporozą.
Choroba de Quervain’a to choroba polegająca na zapaleniu pochewki pierwszego grzbietowego przedziału nadgarstka. Etiologia najczęściej nie jest znana, choć choroba może częściej występować u osób wykonujących częste ruchy kciukiem.
Główne dolegliwości to ból (trwający kilka tygodni, a nawet miesięcy) po promieniowej stronie nadgarstka i/lub u podstawy kciuka, nasilający się przy ruchach kciuka, zwłaszcza przy jego prostowaniu i przywodzeniu.
W badaniu klinicznym możemy zaobserwować niewielki obrzęk i tkliwość okolicy I przedziału nadgarstka, zwłaszcza nad wyrostkiem rylcowatym kości promieniowej. Do potwierdzenia diagnozy możemy wykonać charakterystyczny dla tego zespołu test Finkelsteina.
Leczenie nieoperacyjne (tj. stosowanie kortykosteroidów, stosowanie ortezy, fizykoterapia) daje z reguły bardzo dobre efekty. Bardzo ważne jest unikanie czynności, które prowokują dolegliwości.
W niektórych przypadkach lub niepowodzeniu metod zachowawczych można zaproponować operację polegającą na odbarczeniu I przedziału prostowników poprzez przecięcie troczka.
Rokowanie w zespole de Quervain jest z reguły dobre. Połączenie różnych metod leczenia zachowawczego daje zadowalające efekty.
Problem opóźnionego gojenia kości jest najpoważniejszą komplikacją będącą następstwem przerwania ciągłości kości. Wynik leczenia jest wielokrotnie trudny do przewidzenia, a leczenie zwykle długotrwałe. Problem uciążliwy dla pacjenta, wymagający dla lekarza i kosztowny dla systemu opieki zdrowotnej. Opisanych zostało wiele czynników wpływających na proces gojenia kości, wiele metod wspomagania gojenia i leczenia od nieoperacyjnego do różnorodnych metod operacyjnych. Opóźnienie gojenia wyłącza pacjenta z określonych aktywności życiowych i zawodowych. Staw rzekomy w przypadku dolegliwości bólowych, ruchomości patologicznej i poczucia dyskomfortu jest wskazaniem do leczenia operacyjnego, w wielu przypadkach kilkuetapowego. Właściwe postępowanie lecznicze wymaga prawidłowego rozpoznania i ustalenia potencjału gojenia.
Cel: podsumowanie doniesień dotyczących leczenia stawów rzekomych, które opublikowano w specjalistycznej literaturze medycznej zawartej w bazie PubMed.
Choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) to olbrzymi problem społeczny i ekonomiczny. Obecne szerokie zainteresowanie medycyną regeneracyjną oraz inżynierią tkankową zbliża do poznania dokładnej etiologii i patomechanizmu zmian zwyrodnieniowych. Oprócz czynników biomechanicznych, które odgrywają kluczową rolę w procesie inicjacji zmian degeneracyjnych, dochodzi także do aktywacji czynników biologicznych. W ChZS udowodniono występowanie dużego stężenia cytokin prozapalnych [interleukina-1β (IL-1β), interleukina-6 (IL-6), interleukina-17 (IL-17), interleukina-18 (IL-18), czynnik martwicy guza alfa (ang. tumor necrosis factor alpha – TNF-α)].
Synteza antagonisty receptora IL-1 (IL-1 Ra), który jest naturalnie występującym inhibitorem IL-1, może ograniczyć jej wewnątrzstawową aktywność i kontrolować proces chorobowy. Jednak miejscowe stężenie IL-1 Ra jest zbyt małe w chorobach degeneracyjnych, aby zahamować destrukcję tkanek. Zastosowanie autologicznej surowicy kondycjonowanej bogatej w cytokiny przeciwzapalne – Orthokine® wzmacnia integralność chrząstki stawowej poprzez zmniejszenie aktywności prozapalnej IL-1. Dodatkowo wykazano znaczny wzrost stężenia czynników wzrostu podczas kondycjonowania z wykorzystaniem Orthokine®, które stymulują procesy naprawcze i regeneracyjne tkanek poprzez migrację komórek do miejsca uszkodzenia, ich namnażanie i różnicowanie oraz tworzenie nowych naczyń krwionośnych. Podjęto próby zastosowania autologicznej surowicy w leczeniu uszkodzeń więzadeł, mięśni oraz w zespołach korzeniowych kręgosłupa lędźwiowego.
Neuropatie uciskowe są jednym z częstych powodów wizyty u lekarza ortopedy, ale również u lekarza rodzinnego, reumatologa, neurologa lub chirurga. Często objawy podawane przez pacjenta są bardzo charakterystyczne i uzupełnione o dokładne badanie kliniczne, dają podstawę do postawienia prawidłowej diagnozy.
Wraz z rozwojem techniki zabiegów endoskopowych pod koniec ubiegłego wieku artroskopia stawu biodrowego nabrała nowego znaczenia. Coraz większe doświadczenie w przeprowadzaniu tego zabiegu operacyjnego pozwala na dokładniejsze poznawanie dysfunkcji stawu oraz daje możliwości na lepsze leczenie, w tym w chorobie zwyrodnieniowej stawu biodrowego (ChZS). Potwierdzono znaczenie artroskopii w diagnostyce dolegliwości bólowych w ChZS, przy współistniejących patologiach, takich jak: obecność ciała wolnego w obrębie stawu oraz uszkodzenie obrąbka stawowego. W takich przypadkach i przy zachowaniu grubości chrząstki stawowej powyżej 2 mm artroskopia może odroczyć radykalne leczenie, jakim jest totalna endoprotezoplastyka stawu. Istotne znaczenie w osiągnięciu zadowalających rezultatów oraz uniknięciu powikłań ma właściwa kwalifikacja pacjentów z ChZS stawu biodrowego do interwencji artroskopowej stawu biodrowego, w tym określenie stopnia ich aktywności fizycznej. Artroskopia stawu biodrowego nadal jednak pozostawia wiele pytań, na które odpowiedzi wymagają szerszych i długofalowych obserwacji oraz badań klinicznych.
W artykule omówiono testy i objawy kliniczne użyteczne w diagnostyce różnicowej pacjenta z zespołem bólowym odcinka lędźwiowego. Przedstawiono algorytm badania klinicznego z zastosowaniem testów prowokacyjnych, testów uwolnienia oraz elementów badania funkcjonalnego. W wybranych przypadkach klinicznych poddano analizie obraz kliniczny i zaprezentowano sposób doboru testów prowadzący do postawienia hipotezy o pochodzeniu głównego generatora bólu.
Cel: Podkreślenie znaczenia sygnałów alarmowych w badaniu podmiotowym i przedmiotowym oraz diagnostyki obrazowej jako niezbędnego ogniwa pełnej diagnostyki zespołów bólowych odcinka lędźwiowego. Wskazanie elementów badania klinicznego pozwalających na wstępne różnicowanie dominującego generatora bólu.
Urazy o charakterze amputacji całkowitej lub częściowej stanowią duże zagrożenie nie tylko dla funkcji samej kończyny, ale również całego organizmu. Aby móc w jak najlepszy sposób udzielić pomocy poszkodowanym, w 2010 r. Polskie Towarzystwo Chirurgii Ręki utworzyło Serwis Replantacyjny. Początkowo w jego skład wchodziły trzy ośrodki: Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Ręki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Ośrodek Replantacji Kończyn, Mikrochirurgii, Chirurgii Ręki i Chirurgii Ogólnej w Trzebnicy oraz Klinika Chirurgii Ręki Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. W 2013 r. do programu dołączyło Małopolskie Centrum Oparzeniowo-Plastyczne w Krakowie, a do końca 2015 r. dodatkowo Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego i Oddział Chirurgii Ręki w Elbląskim Szpitalu Specjalistycznym.
Cel: Opisanie funkcjonowania Serwisu Replantacyjnego. Przedstawienie algorytmu pokazującego, w jaki sposób zabezpieczyć chorego i amputowaną część kończyny oraz jak dokonać zgłoszenia i przekazania pacjenta do ośrodka pełniącego dyżur replantacyjny.
Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego jest zaburzeniem obejmującym uszkodzenie chrząstki stawowej ze stopniowym niszczeniem macierzy inicjowanej przez mikro- lub makrourazy aktywujące miejscowo przebiegający proces zapalny. W początkowym etapie choroba manifestuje się zmianami na poziomie molekularnym (zaburzenia metabolizmu tkankowego), następnie doprowadza do zmian anatomicznych i fizjologicznych w postaci degradacji chrząstki stawowej, przebudowy kości, formowania osteofitów, stanów zapalnych stawu i utraty prawidłowej funkcji stawu. Typowymi metodami leczenia zmniejszającymi dolegliwości w chorobie zwyrodnieniowej jest farmakoterapia doustna, miejscowa terapia przeciwzapalna, miejscowa suplementacja poprawiająca właściwości lepkosprężyste płynu stawowego hialuronianem sodu, co także zmniejsza tarcie powierzchni stawowych. Ostatecznym rozwiązaniem pozostaje endoprotezoplastyka. Ze względu na przeciwwskazania do stosowania leków doustnych oraz degeneracyjne działanie preparatów sterydowych podawanych miejscowo do stawu kolanowego zaleca się wiskosuplementację jako prewencję bólu. Istnieją liczne badania potwierdzające skuteczność stosowania hialuronianu sodu w dolegliwościach bólowych związanych z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego.
Wstęp: Chrząstka stawowa jest wykładnią biologicznej i biomechanicznej wartości stawu. Stanowi zatem o przydatności stawu do spełniania fizjologicznych zadań jako jednostki motorycznej narządu ruchu. Odmienną od innych tkanek cechą tkanki chrzęstnej stanowi fakt, że uszkodzona nie wytwarza blizny chrzęstnej. Ubytki pourazowe wypełnione zostają jedynie przez tkankę chrzęstnopodobną. Liczne badania doświadczalne w zakresie nauk podstawowych wykazały istotę wielu procesów reparacyjnych obrażeń tkanki chrzęstnej na poziomie humoralnym, komórkowym i tkankowym. Wykazano wątpliwości co do braku wiarygodnej odbudowy tkanki chrzęstnej. Analiza dotychczasowych badań poddaje niestety w wątpliwość wiarygodność samoistnej regeneracji uszkodzonej chrząstki stawowej, co powoduje konieczność skupienia się na możliwościach ochrony tejże tkanki przed jej dalszą degradacją.
Cel: Celem opracowania jest analiza praktycznych biologicznych możliwości klinicznych zapobiegania uszkodzeniom chrząstki stawowej z możliwością przedłużenia wydolności stawu. Biorąc pod uwagę warunki prawidłowej czynności stawu, jak i kiedy wdrażać profilaktykę artrozy? Ten złożony proces znajduje wyraz zarówno w profilaktyce ortopedycznej, jak i internistycznej. Proces ten dotyczy patologii układowych, mechanicznych, biomechanicznych, humoralnych, komórkowych i tkankowych, które zostały omówione w pracy.
Podsumowanie: Warunkiem zastosowania zapobiegania uszkodzeniom chrząstki stawowej jest widoczna szpara stawowa w obrazie rentgenograficznym (RTG) z obciążeniem stawów, a nie domniemany stopień uszkodzenia chrząstki, który jest wiadomy. Nowe techniki i materiały stosowane w ochronie chrząstki stawowej są wynikiem poszukiwania optymalnej metody biologicznej stymulacji procesów blokujących degradację chrząstki stawowej. Techniki zapobiegania niszczenia chrząstki stawowej można podzielić na biomechaniczne, mechaniczne i biologiczne.
Model leczenia uszkodzenia więzadeł stabilizujących staw barkowo-obojczykowy był opracowywany już za czasów Hipokratesa. W literaturze doszukać się można kilkunastu technik chirurgicznych z wykorzystaniem różnorodnych materiałów zaopatrujących niestabilny staw. Mimo że jest to dość często występujące uszkodzenie (ok. 12% wszystkich urazów obręczy barkowej), do dziś nie ustalono jednej optymalnej metody zabiegowej.
Przez lata techniki leczenia chirurgicznego ewoluowały. W celu stabilizacji stawu używano m.in. drutów Kirschnera, śrub Boswortha oraz ich odmian. W większości nie obejmowały one istotnej rekonstrukcji uszkodzonych więzadeł, która zapewnia pełną sprawność kompleksu barkowego.