Ortopeda w codziennej praktyce lekarskiej spotyka się z pacjentem z bólem. Właściwe postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne pozwala na uzyskanie wysokiej efektywności leczenia bólu. W terapii wskazane jest stosowanie leczenia multimodalnego, które pozwala na kojarzenie leków o wzajemnie uzupełniających się mechanizmach działania. Znajomość szczegółowych mechanizmów patofizjologicznych i profilu farmakokinetyczno-farmakodynamicznego analgetyków pozwala na skuteczne i bezpieczne prowadzenie leczenia.
Kategoria: Artykuł
Leczenie bólu u pacjentów po zabiegach operacyjnych jest jednym z istotniejszych standardów klinicznych. Zarówno właściwa ocena, jak i dobór terapii muszą opierać się na monitorowaniu bólu oraz racjonalnym doborze analgetyków. Jak wskazuje praktyka, nie zawsze aspekty te są uwzględniane, stąd też warto uporządkować aktualną wiedzę na ten temat i temu właśnie ma służyć niniejsza praca.
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest jedną z istotniejszych przyczyn powodującą niepełnosprawność u osób w podeszłym wieku. W terapii bólu tkanek układu mięśniowo-szkieletowego szerokie zastosowanie mają niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ), jednak ich toksyczne działanie nie pozostaje obojętne wobec przewodu pokarmowego, układu krążenia oraz negatywnego wpływu na nerki. Stosowanie miejscowe tej grupy leków znajduje odzwierciedlenie w wytycznych europejskich i amerykańskich jako powodujące mniej skutków ubocznych i bezpieczniejsze na początkowym etapie chorobie zwyrodnieniowej stawów. Dolegliwości bólowe pozostają jednym z czynników dyskomfortu chorego, ale za istotne uważa się także nasilenie stresu wynikającego z ograniczenia mobilności, łatwiejszą męczliwość i zaburzenia snu [1]. Na dalszym etapie zwiększa się też śmiertelność pacjentów ze względu na powikłania sercowo-naczyniowe oraz zaburzenia metaboliczne [2].
Paluch koślawy jest jedną z najczęściej operowanych deformacji przodostopia. Do dziś opisano blisko 150 technik operacyjnych, co dowodzi braku jednej uniwersalnej metody, którą można zastosować w każdym przypadku. Kwestią kluczową jest właściwa kwalifikacja do zabiegu, poprzedzona wnikliwą oceną kliniczną i radiologiczną. Niezadowalające wyniki leczenia wynikają najczęściej (oprócz błędów samej techniki operacyjnej) z nieprawidłowego doboru metody operacyjnej, nieadekwatnej do stopnia zniekształcenia oraz z nieuwzględnienia towarzyszących zniekształceń stopy bądź podudzia.
Problem opóźnionego gojenia kości jest najpoważniejszą komplikacją będącą następstwem przerwania ciągłości kości. Wynik leczenia jest wielokrotnie trudny do przewidzenia, a leczenie zwykle długotrwałe. Problem jest uciążliwy dla pacjenta, wymagający dla lekarza i kosztowny dla systemu opieki zdrowotnej. Opisanych zostało wiele czynników wpływających na proces gojenia kości, wiele metod wspomagania gojenia i leczenia – od nieoperacyjnego do różnorodnych metod operacyjnych. Celem artykułu jest przedstawienie możliwości stymulacji gojenia złamań za pomocą przerywanej fali ultradźwiękowej o niskim natężeniu (low-intensity pulsed ultrasound – LIPUS).
Zakrzepica żył powierzchownych (ZŻP) to stosunkowo częsty problem kliniczny o najczęściej łagodnym i samoograniczającym się przebiegu. Ze względu na niemały odsetek powikłań zatorowo-zakrzepowych wymaga indywidualnej oceny i odpowiedniego leczenia. Stan zapalny najczęściej jest wtórny do zakrzepicy, dlatego określenie „zakrzepowe zapalenie żył” powinno zostać ograniczone do przypadków na podłożu infekcyjnym.
Zakażenia miejsca operowanego (ZMO) są powikłaniem po zabiegach operacyjnych, które prowadzą do zwiększenia zachorowalności, umieralności, długości pobytu w szpitalu i kosztów opieki zdrowotnej. Zakażenia miejsca operowanego po zabiegach czystych prawie we wszystkich przypadkach są spowodowane przez organizmy endogenne kolonizujące skórę pacjenta, dlatego przygotowanie skóry odgrywa ogromną rolę w profilaktyce ZMO. Na świecie opublikowano wiele wytycznych omawiających przygotowanie pacjenta do zabiegu operacyjnego. Większość z nich rekomenduje wzięcie prysznica/kąpieli przy użyciu mydła zwykłego lub antybakteryjnego przynajmniej wieczorem przed planowanym zabiegiem operacyjnym. Celem tego artykułu jest analiza wniosków z tych wytycznych oraz podsumowanie ogólnych ustaleń.
Mezoterapia powinna być włączona jako dodatkowa metoda w leczeniu zlokalizowanego bólu. Może ona działać poprzez dwa mechanizmy. Pierwszy jest wynikiem lokalnej farmakologicznej aktywności stosowanego leku. Drugi, wspierany przez mechaniczne stymulowanie, przez ukłucie igły powodującej aktywacją miejscowych receptorów i ich segmentalne odruchy. W mezoterapii można zastosować niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), leki miorelaksujące, rozszerzające naczynia, kalcytoninę, steroidy, kolagen, witaminy i leki przeciwbólowe. Mezoterapię zaleca się głównie w następujących chorobach: zapalenie ścięgien, choroba zwyrodnieniowa, ból kręgosłupa L-S, ból szyi, uszkodzenie chrząstki i kości, uszkodzenie mięśni. Mezoterapia jest skuteczną i bezpieczną metodą leczenia bólu i powinna być popularna wśród lekarzy.
Złamania kości piętowej stanowią wciąż duże wyzwanie dla chirurga – ortopedy, a uzyskiwane wyniki leczenia są nadal niezadowalające. Dzięki rozwojowi technik obrazowania wiemy coraz więcej na temat budowy anatomicznej, mechanizmu i typów złamań kości piętowej oraz biologii gojenia się. W artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy i przegląd metod leczenia operacyjnego złamań kości piętowej, ze szczególnym uwzględnieniem technik małoinwazyjnych.
Ortopeda może wykonywać swój zawód w szpitalu na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnej. Umowa o pracę nadaje ortopedzie status pracownika. Każda umowa ma swoje zalety i wady. Celem artykułu jest charakterystyka umowy o pracę i umowy cywilnej jako podstawy prawnej zatrudnienia lekarza w szpitalu oraz przedstawienie różnic między tymi umowami.
Mezenchymalne komórki macierzyste zyskały zainteresowanie w dziedzinie terapii ortopedycznej ze względu na ich potencjał regeneracji. Nowa koncepcja komórek macierzystych przedstawia je jako perycyty, które są dostępne jako komórki okołonaczyniowe występujące we wszystkich tkankach ludzkiego organizmu. Aspirat uzyskany z tkanki tłuszczowej składa się z większej liczby komórek niż jednej komórki pochodzącej ze szpiku kostnego. Jest on łatwy do pozyskania, ma możliwości rekonstrukcji i jest łatwy w stosowaniu.
Regeneracyjny potencjał komórek macierzystych ma zastosowanie w leczeniu ubytków chrząstki ogniskowej, choroby zwyrodnieniowej stawów, urazów łąkotki, zapalenia ścięgna, operacjach rekonstrukcyjnych i urazów mięśniowych.
W artykule wyjaśniona zostanie metoda pozyskiwania komórek pochodzących z tkanki tłuszczowej, ich przygotowanie i podawanie w przypadkach patologii stawów. Przedstawione zostaną także uzyskane wyniki.
Autorzy starali się zebrać najbardziej aktualne informacje dotyczące komórek z potencjałem do leczenia zmian strukturalnych w leczeniu ortopedycznym. Bezwzględnie wyniki te będą musiały wytrzymać próbę czasu, a badania muszą być prowadzone nadal.