System, który łączy świat rzeczywisty z tym wygenerowanym komputerowo, wkracza w świat medycyny coraz pewniejszymi krokami. Nowoczesne rozwiązania z zakresu rozszerzonej rzeczywistości (AR – augmented reality) są już regularnie wykorzystywane przez ortopedów na całym świecie.
Wiskosuplementacja dostawowa jest coraz powszechniej stosowaną terapią w przypadkach zarówno uszkodzeń chrząstki stawowej, jak i wczesnych zmian zwyrodnieniowych. Szczególne znaczenie ma to w leczeniu zmian stawu kolanowego. Częstość urazów kolana oraz szeroki zakres stosowania artroskopii operacyjnej sprzyjają zastosowaniu dostawowemu kwasów hialuronowych różnej generacji. W pracy przedstawiono przegląd współczesnej wiedzy na ten temat, oparty na literaturze światowej i doświadczeniach własnych autora.
Powszechność zespołów bólowych stawu kolanowego stanowi znaczny problem społeczny i kliniczny. Generuje on wyzwanie diagnostyczne i lecznicze procesów biomechanicznych i biologicznych zarówno aparatu więzadłowo-torebkowego (pierwotnie), jak i chrząstki stawowej (wtórnie). Podstępnością diagnostyczną jest fakt, że rzadko ból stawu kolanowego jest pierwotną przyczyną. Nierzadko ból wynika z patologii stawu biodrowego, kręgosłupa lub stopy. Wobec doskonałej diagnostyki obrazowej zbyt często leczone są obrazki, a nie rozpoznanie przyczyny bólu oparte na dowodach wg Evidence Based Orthopaedics/Traumatology. Zespoły przeciążeń grawitacyjnych więzadłowo-torebkowych są łatwe do wyleczenia w okresie wczesnym. Degradacja chrząstki stawowej generowana jest przewlekłymi przeciążeniami tkanek miękkich. Pośrednia diagnostyka kondycji chrząstki stawowej wszystkich przedziałów kolana wynika z obrazu RTG obu stawów kolanowych na stojąco bez butów. Obraz taki jest podstawą klasyfikacji zwyrodnień wg Kellgrena i Lawrence’a oraz wdrożenia ochrony chrząstki stawowej wg wskazań, celem eliminacji bólu kolana.
Niedokrwistość w okresie okołooperacyjnym jest jednym z niekorzystnych czynników rokowniczych. Wpływa m.in. na zwiększenie zachorowalności i śmiertelności, głównie w populacji osób starszych, a także na wydłużenie okresu rekonwalescencji, rehabilitacji pooperacyjnej oraz długości hospitalizacji. Wykazano pozytywną korelację między przedoperacyjnym stopniem niedokrwistości a częstością przetoczeń krwi w okresie okołooperacyjnym. Zasadnym jest więc prawidłowe leczenie niedokrwistości u pacjentów oddziałów ortopedycznych w okresie okołooperacyjnym, a także wnikliwa diagnostyka w kierunku niedokrwistości u chorych kwalifikowanych do zabiegów planowych. Metoda leczenia niedokrwistości jest wybierana na podstawie etiologii, stopnia nasilenia i stanu klinicznego chorego. Do najczęściej stosowanych metod należy suplementacja doustnymi preparatami żelaza. Zgodnie z danymi epidemiologicznymi najczęstszą przyczyną niedokrwistości w ujęciu globalnym są niedobory żelaza. Wiele źródeł zaleca wdrożenie leczenia żelazem w formie doustnej lub dożylnej w przypadku zdiagnozowania niedokrwistości przed planową operacją. Terapia preparatami doustnymi powinna trwać cztery–sześć tygodni przed planowaną operacją. Wykazano, że istotnie wpływa to na zmniejszenie częstości powikłań oraz liczby przetoczonych jednostek preparatów krwiopochodnych. Ze względu na ryzyko związane z przetoczeniami istotne jest minimalizowanie częstości tych procedur. Jedną z możliwości jest prawidłowa diagnostyka oraz leczenie niedokrwistości u chorych przed planowymi operacjami ortopedycznymi.
Uważa się, że witamina D odgrywa kluczową rolę w zdrowiu układu mięśniowo-szkieletowego. Jej klasyczną funkcją jest regulacja homeostazy wapnia i fosforanów, co zapewnia zrównoważony metabolizm kostny, charakteryzujący się zbilansowaną ilością kości resorbowanej i tworzonej. W ostatnich dekadach pojawiło się wiele badań przedklinicznych i klinicznych donoszących o potencjalnie korzystnych dla zdrowia właściwościach witaminy D. Istnieje coraz więcej doniesień wskazujących na istotną rolę niedoboru witaminy D w patogenezie szeregu chorób pozakostnych. Co więcej, szacuje się, że w Polsce większość populacji ogólnej i wszystkie osoby po 65. roku życia mają średni lub ciężki niedobór witaminy D. W ortopedii i traumatologii większość badań wskazuje na jej ogólnie korzystne działanie, jednak szczegółowe znaczenie witaminy D i jej niedoboru stanowi często przedmiot dyskusji. W tym narracyjnym przeglądzie literatury, po pierwsze, opisano właściwości witaminy D i wpływ jej niedoboru na zdrowie układu mięśniowo-szkieletowego, ze szczególnym uwzględnieniem osteoporozy i profilaktyki złamań osteoporotycznych. Po drugie, przedstawiono przegląd badań dotyczących częstości występowania niedoboru witaminy D w traumatologii. Omówiono jej rolę w gojeniu złamań, artroplastyce i osteointegracji implantów ortopedycznych. Podkreślono konieczność prowadzenia dalszych badań.
Niekorzystne działania steroidów podawanych miejscowo są często występującym zjawiskiem. W przy- padku ogólnej miejscowej steroidoterapii najczęściej występują wzrost ciśnienia tętniczego, hiperglikemia i posteroidowe zaczerwienienie twarzy. Do niekorzystnych miejscowych następstw steroidoterapii należą również miejscowe nasilenie bólu, miejscowe reakcje zapalne, zapalenie stawów, uszkodzenia ścięgien, miejscowe krwawienia, uszkodzenia nerwów, miejscowe martwice, zanik skóry i tkanki podskórnej. Przeciwwskazaniami do miejscowej iniekcyjnej steroidoterapii są uszkodzenia lub infekcje skóry, nadwrażliwość na podawane leki, złamania kości lub zagrażające uszkodzenia ścięgien, rozległe zniszczenia stawu, zaburzenia krzepnięcia grożące krwawieniem w miejscu iniekcji, obecność implantu w ostrzykiwanym stawie, nieustabilizowane nadciśnienie i niewyrównana cukrzyca. Przyjmuje się maksymalną ilość miejscowej terapii iniekcyjnej steroidami do czterech razy w roku do tej samej lokalizacji.
Tendinopatie oraz entezopatie to określenie przewlekłego zespołu bólowego ścięgien i przyczepów mięśniowych. U podstaw problemu leży zaburzenie równowagi między czynnikami regeneracyjnymi a obciążeniem ścięgna. W zależności od etiologii tendinopatie można podzielić na ostre i przewlekłe. Dotykają one wielu grup pacjentów, zarówno osoby aktywne fizycznie, jak i te o niskiej aktywności oraz w podeszłym wieku. Leczenie tendinopatii opiera się głównie na podejściu zachowawczym, z wyjątkiem znaczących uszkodzeń czy zerwania ścięgna. Poniższy artykuł przybliża zarys problemu, jakim są tendinopatie, ich czynniki ryzyka oraz metody leczenia, w tym suplementację preparatami zawierającymi kolagen typu I oraz glikozaminoglikany.
Problem opóźnionego gojenia kości jest najpoważniejszą komplikacją będącą następstwem przerwania ciągłości kości. Wynik leczenia jest wielokrotnie trudny do przewidzenia, a leczenie zwykle długotrwałe. Problem uciążliwy dla pacjenta, wymagający dla lekarza i kosztowny dla systemu opieki zdrowotnej. Opisanych zostało wiele czynników wpływających na proces gojenia kości, wiele metod wspomagania gojenia i leczenia od nieoperacyjnego do różnorodnych metod operacyjnych. Opóźnienie gojenia wyłącza pacjenta z określonych aktywności życiowych i zawodowych. Staw rzekomy w przypadku dolegliwości bólowych, ruchomości patologicznej i poczucia dyskomfortu jest wskazaniem do leczenia operacyjnego, w wielu przypadkach kilkuetapowego. Właściwe postępowanie lecznicze wymaga prawidłowego rozpoznania i ustalenia potencjału gojenia.
Cel: Podsumowanie doniesień dotyczących leczenia stawów rzekomych, które opublikowano w specjalistycznej literaturze medycznej zawartej w bazie PubMed.
Odpowiednio dobrana farmakoterapia choroby zwyrodnieniowej powinna uwzględniać zarówno skuteczność, jak i bezpieczeństwo leczenia. W literaturze niejednokrotnie oceniano oba parametry, aby określić, które spośród analizowanych leków (niesteroidowe leki przeciwzapalne, opioidy oraz paracetamol) wydają się najbardziej optymalne w leczeniu bólu związanego z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowego i biodrowego.
Z przeprowadzonej analizy wynika, że etorykoksyb w indywidualizowanych dawkach 60 mg oraz diklofenak w dawce dobowej 150 mg charakteryzują się optymalną redukcją dolegliwości bólowych, a także wpływają na poprawę sprawności fizycznej przy równoczesnym braku wzrostu ryzyka wystąpienia objawów niepożądanych w istotny sposób wpływających na funkcjonowanie pacjentów z OA.
W publikacji przedstawiono aktualne poglądy na temat reumatoidalnego zapalenia stawów, zwłaszcza seronegatywnej postaci choroby. Zwrócono uwagę na nie zawsze łagodniejszy przebieg tej postaci choroby, konieczność aktualizowanej w czasie diagnostyki różnicowej i wczesnego podjęcia terapii.
W pracy przedstawiono najważniejsze pojęcia dotyczące zakażeń w obrębie narządu ruchu – bone and joint infections (BJI), takie jak zapalenie kości, zapalenie natywnego stawu, zakażenie po zespoleniu operacyjnym złamań (orthopedic device related infections – ODRI) oraz zakażenie okołoprotezowe (prosthetic joint infection – PJI). Zaprezentowano najważniejsze z klinicznego punktu widzenia klasyfikacje tych patologii oraz najnowszą klasyfikację BACH zapaleń kości długich i zakażeń okołoprotezowych – JS-BACH. Tak jak wszystkie klasyfikacje, nie wyczerpują one złożoności zagadnienia, jakim są BJI oraz PJI, stanowiąc jednak pomoc w zrozumieniu i uporządkowaniu wiedzy i poglądów w tej dziedzinie oraz ułatwiając podjęcie decyzji odnośnie diagnostyki i leczenia BJI.
Dostawowa terapia steroidowa jest powszechnie stosowana w leczeniu zwyrodnień stawów i chorób reumatologicznych. Liczne badania potwierdzają skuteczność takiego leczenia zmniejszającego ból i inne objawy, nieuszkadzającego samych stawów ani ich funkcji. Iniekcje pozastawowe obejmują tkanki miękkie: ścięgna, kaletki, mięśnie lub okolice sąsiadujące z bolesnymi miejscami (przestrzeń podbarkowa powyżej pierścienia rotatorów, przestrzeń nadtwardówkowa kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego). Omówiono wybrane przykłady technik dostawowych i pozastawowych iniekcji steroidowych.
