Autor: Ireneusz Babiak

W pracy przedstawiono najważniejsze pojęcia dotyczące zakażeń w obrębie narządu ruchu – bone and joint infections (BJI), takie jak zapalenie kości, zapalenie natywnego stawu, zakażenie po zespoleniu operacyjnym złamań (orthopedic device related infections – ODRI) oraz zakażenie okołoprotezowe (prosthetic joint infection – PJI). Zaprezentowano najważniejsze z klinicznego punktu widzenia klasyfikacje tych patologii oraz najnowszą klasyfikację BACH zapaleń kości długich i zakażeń okołoprotezowych – JS-BACH. Tak jak wszystkie klasyfikacje, nie wyczerpują one złożoności zagadnienia, jakim są BJI oraz PJI, stanowiąc jednak pomoc w zrozumieniu i uporządkowaniu wiedzy i poglądów w tej dziedzinie oraz ułatwiając podjęcie decyzji odnośnie diagnostyki i leczenia BJI.

Prezentujemy przypadek 64-letniego pacjenta z jednoczesnym przewlekłym gronkowcowym zapaleniem kości udowej oraz natywnego stawu kolanowego. 10 lat wcześniej była wykonywana operacja wydłużania kości udowej z użyciem klamrowego stabilizatora zewnętrznego, powikłana zagięciem osi, brakiem zrostu oraz złamaniem płyty stabilizującej. Ostatecznie kość udowa została ustabilizowana gwoździem śródszpikowym odkolanowym. Po uzyskaniu zrostu trzonu kości udowej usunięto gwóźdź odkolanowy i implantowano endoprotezę całkowitą stawu biodrowego. Wielokrotne operacje, zwłaszcza stabilizator zewnętrzny, były prawdopodobnie pierwotną przyczyną rozwoju infekcji. Infekcja stawu kolanowego i kości udowej ujawniła się po roku od endoprotezoplastyki biodra, a do zaostrzenia infekcji doszło prawdopodobnie po podaniu dostawowym preparatu kwasu hialuronowego. Obecność endoprotezy w kości objętej infekcją stanowiła dodatkowe utrudnienie w strategii leczenia zakażenia. Ostateczne wykonano otwartą synowektomię stawu kolanowego i jednocześnie oczyszczenie z dostępu od strony kolana całej jamy szpikowej kości udowej oraz implantację w całej kości aż do końca trzpienia endoprotezy – substytutu kości z siarczanem wapnia z wankomycyną i gentamycyną. Antybiotyki dobrano na podstawie skuteczności in vitro wobec Staphylococcus aureus wrażliwego na metycylinę, zidentyfikowanego w przeszłości w posiewie płynu stawowego. Literatura i nasze doświadczenie pokazują, że przewlekłe infekcje stawów oraz kości wymagają agresywnego leczenia chirurgicznego wszystkich przedziałów anatomicznych objętych infekcją, w celu eradykacji bakterii z miejsc trudno dostępnych dla leków podawanych systemowo.