Dział: Z praktyki ortopedy

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa obejmująca zakrzepicę żył głębokich oraz zatorowość płucną stanowi jedną z głównych komplikacji związanych z hospitalizacją oraz okresem okołooperacyjnym i zajmuje trzecie miejsce pod względem częstości występowania wśród chorób układu naczyniowego. Świadomość środowiska ortopedycznego dotycząca profilaktyki przeciwzakrzepowo-zatorowej na oddziałach ortopedyczno-urazowych przekłada się od wielu lat na znaczne zmniejszenie liczby incydentów zakrzepowo-zatorowych.

Niezdenaturowany kolagen typu II jest od lat stosowanym suplementem diety wspomagającym leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów. Jego przyjmowanie budzi kontrowersje, jednak prowadzone badania udowadniają zasadność włączania preparatu do terapii. W artykule omówiono leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów z zastosowaniem kolagenu typu II  na podstawie przeglądu badań.

W niniejszym artykule przedstawiono rzadki przypadek pacjenta ze zmęczeniowym złamaniem trzonów obu kości udowych w przebiegu krzywicy hipofosfatemicznej. Etiologia przebytych złamań była złożona i łączyła w sobie cechy złamania zmęczeniowego z cechami złamania patologicznego. Pacjent był leczony operacyjnie małoinwazyjną metodą osteosyntezy śródszpikowej z wykorzystaniem wiązki prętów Endera. Okres wygojenia złamań był przedłużony i wyniósł sześć miesięcy.

Krioterapia od lat jest uznawana za skuteczną, tanią i prostą metodę leczenia bólu przy urazach, zwłaszcza sportowych. Wiadomo, że terapeutyczne stosowanie krioterapii zmniejsza obrzęk, łagodzi ból, ale patofizjologia tego działania nie jest do końca jasna. 

Choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoarthritis – OA) jest jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności w populacji osób starszych. Głównym objawem OA jest ból, który często utrudnia bądź uniemożliwia pacjentowi codzienną aktywność. Ból w chorobie zwyrodnieniowej ma głównie charakter receptorowy (nocyceptywny). Wybór odpowiedniego leku i jego dawkowania zależy od stopnia nasilenia dolegliwości bólowych. Przydatne w tym celu są liczne skale kliniczne oraz drabina analgetyczna przedstawiona przez Światową Organizację Zdrowia. W zależności od natężenia bólu wyróżnia się w niej trzy stopnie określające, jakie leki należy stosować. Paracetamol i niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) stosowane miejscowo są lekami pierwszego rzutu w łagodnej chorobie zwyrodnieniowej. W przypadku utrzymywania się dolegliwości, wskazane jest zastosowanie NLPZ ogólnoustrojowo. To najczęściej podawane leki w chorobie zwyrodnieniowej o wysokiej skuteczności. Mechanizm działania polega na odwracalnym blokowaniu enzymu cyklooksygenazy (COX), która ma dwie izoformy (COX-1, COX-2). W zależności od selektywności działania NLPZ można podzielić na: nieselektywne, bardziej selektywne względem COX-2 oraz wybiórcze względem COX-2. Z selektywności COX, parametrów farmakokinetycznych oraz spektrum działań pozacyklooksygenazowych wynikają różnice w działaniu poszczególnych NLPZ oraz ich efekty niepożądane. Wszystkie wspomniane leki należą do I stopnia drabiny analgetycznej. Kolejny stopień drabiny to słabe opioidy, z których najczęściej stosowany jest tramadol. Wykazano skuteczność tego leku, szczególnie w połączeniu z paracetamolem lub deksketoprofenem w leczeniu OA. Ostatni stopień drabiny to mocne leki opioidowe, które także znajdują się w zaleceniach leczenia OA, jednak ze względu na potencjał uzależniający nie są często stosowane w tej jednostce chorobowej. Poza leczeniem miejscowym i ogólnoustrojowym można stosować iniekcje dostawowe glikokortykosteroidów oraz wiskosuplementację kwasem hialuronowym. Inne stosowane substancje to: siarczan glukozaminy, chondroityny, hydrolizaty kolagenu, diaceryna oraz ekstrakty z awokado i soi, których efektywności i skuteczności jednoznacznie nie udowodniono. Na uwagę zasługuje choroba zwyrodnieniowa stawów kręgosłupa, w której szczególnie pomocne może być okresowe stosowanie miorelaksantów. 

Rana to naruszenie ciągłości powłok zewnętrznych ciała poprzez uszkodzenie jakiejkolwiek jej warstwy. Zostaje wówczas naruszona ciągłość skóry – naturalnej bariery. Powstają „wrota zakażenia”, czyli zostaje utworzona droga między światem zewnętrznym a tkankami położonymi głębiej, przez którą mogą wtargnąć drobnoustroje i spowodować infekcję. Wpływa to w istotny sposób na postępowanie lecznicze i pozwala na odróżnienie rany od stłuczenia. 

Ortopeda prowadzący prywatną praktykę zawodową ma prawny obowiązek prowadzenia i zabezpieczenia dokumentacji medycznej swoich pacjentów. Ponadto ma obowiązek udostępnienia dokumentacji medycznej uprawnionym osobom i organom. Celem artykułu jest przedstawienie problematyki dokumentacji medycznej wytworzonej w prywatnej praktyce ortopedy. 

Wiskosuplementacja, czyli dostawowa iniekcja kwasu hialuronowego, ma przede wszystkim na celu asekurację powierzchni stawowych w celu zapobieżenia pogłębiania zmian już powstałych, a w pewnych przypadkach profilaktykę przed pojawieniem się zmian o charakterze przeciążeniowym. Szczególnie dotyczy to stawów narażonych na maksymalne obciążenia (staw kolanowy) u osób aktywnych sportowo.