Występowanie blizn jako naturalny proces gojenia ran spowodowanych urazem bądź zabiegiem chirurgicznym stanowi problem o różnym nasileniu, często zależny nie tylko od rozległości ran, ale też od wielu innych czynników biorących udział w powstaniu i gojeniu rany. Często powstałe blizny powodują przykre doznania emocjonalne, ale też – w przypadku hipertrofii – mogą być nieprzyjemne fizycznie.
Dział: Z praktyki ortopedy
Żylna choroba zatorowo-zakrzepowa (ŻChZZ) w postaci zakrzepicy żył głębokich (ZŻG) i zatorowości płucnej (ZP) jest jednym z najpoważniejszych powikłań, jakie mogą towarzyszyć rozległym urazom oraz dużym operacjom ortopedycznym. Zgodnie z szacunkami w samych Stanach Zjednoczonych rocznie prawie 1 mln pacjentów rozwija ŻChZZ, z czego ok. 300 tys. przypadków ze skutkiem śmiertelnym. Choroba często przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo, w związku z czym jej diagnostyka bywa utrudniona. W najgorszym przypadku choroba ta może prowadzić do zgonu pacjenta. Głównym mechanizmem śmierci u pacjentów z ostrą zatorowością płucną jest niewydolność prawokomorowa serca. Zarówno traumatologia, jak i ortopedia z rozległymi operacjami kończyn dolnych predysponuje do rozwoju zmian zakrzepowych, ponieważ zaburzone zostają wszystkie trzy składowe klasycznej triady Virchowa. Również zabiegi ortopedyczne na kończynie górnej powikłane są ryzykiem wystąpienia zakrzepicy, jednak jest to znacznie rzadsze niż w przypadku operacji miednicy, kończyn dolnych oraz rozległych urazów. Wczesne rozpoznanie ŻChZZ oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia jest kluczowe dla poprawy rokowania pacjentów, zmniejszenia odsetka śmiertelności oraz skrócenia czasu hospitalizacji.
Stany zapalne stawów stanowią szeroką grupę schorzeń układu mięśniowo- -szkieletowego. Choroby te można podzielić na przewlekłe wraz z zaostrzeniami oraz ostre, będące następstwem świeżych urazów. Terapia większości stanów zapalnych stawów jest złożona. Często wymaga kompleksowego podejścia rehabilitacyjnego, farmakologicznego oraz zabiegowego.
Ból ostry w ortopedii to codzienność. Zastosowanie miejscowych analgetyków częściowo i szybko redukuje dyskomfort związany z tym stanem, a w multimodalnej koncepcji uśmierzania bólu ostrego zajmuje niepodważalne miejsce.
Choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych (ChZSK) stanowi jeden z najpoważniejszych problemów zdrowotnych w populacji osób w wieku średnim i starszym. Wzrastająca zapadalność na nią związana jest z czynnikami genetycznymi i środowiskowymi. Leczenie tego schorzenia wymaga postępowania wielodyscyplinarnego, a leczenie farmakologiczne jest tylko jedną z opcji. W jego zakres wchodzi leczenie przeciwzapalne, przeciwbólowe, chondroprotekcyjne i wiskosuplementacja.
Choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoarthritis – OA) jest jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności w populacji. Głównym objawem OA są dolegliwości bólowe, które mogą znacznie ograniczać aktywność i funkcjonowanie pacjentów. Jedną z dostępnych metod leczenia OA jest stosowanie leków z grupy symptomatic slow acting drugs in ostheoarthritis (SYSADOA), a wśród nich siarczanu chondroityny (chondroitin sulphate – CS) i glukozaminy. Głównymi ideami stosowania SYSADOA są łagodzenie bólu, poprawa funkcjonalności oraz zmniejszenie konieczności podaży leków z innych grup, wykazujących się większym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych.
Wstęp: Pacjenci ortopedyczni w większości wymagają rehabilitacji leczniczej. Rehabilitacja lecznicza należy do świadczeń gwarantowanych pacjentom w systemie publicznego ubezpieczenia zdrowotnego. Rehabilitacja lecznicza może być realizowana w warunkach ambulatoryjnych, domowych lub stacjonarnych. Celem artykułu jest przedstawienie rodzajów rehabilitacji leczniczej przysługujących pacjentom ortopedycznym na podstawie skierowania ortopedy i finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Artykuł w praktyce jest o tym na jaką rehabilitację może wystawić skierowanie ortopeda w świetle prawa.
Abstract: Most orthopedic patients require medical rehabilitation. Medical rehabilitation belongs to the services guaranteed to patients in the public health insurance system. Medical rehabilitation can be carried out in outpatient, home or stationary settings. The aim of the article is to present the types of medical rehabilitation available to orthopedic patients on the basis of orthopedic referral and financed by the National Health Fund. In practice, the article is about what rehabilitation can the orthopedic referral in the light of law.
Wstęp: Niestabilność kręgosłupa jest wynikiem przewlekłych zmian degeneracyjnych segmentu ruchowego. W przypadkach nieskuteczności leczenia zachowawczego i małoinwazyjnego proponuje się stabilizację międzytrzonową. W celu wytworzenia zrostu segmentu ruchowego i odtworzenia anatomii kręgosłupa szerokie zastosowanie znalazły implanty międzytrzonowe. Istnieje kilka technik ich wprowadzania: z dostępu tylnego – pośrodkowo lub przezotworowo, w wybranych przypadkach również z dostępu bocznego, czy przedniego pozaotrzewnowego, a nawet osiowego przyguzicznego. Artykuł przedstawia najczęściej stosowane wybrane techniki stabilizacji międzytrzonowej w obrębie kręgosłupa.
Abstract: Spine instability is the result of chronic degenerative changes in the motor segment. In cases of ineffectiveness of conservative and minimally invasive treatment, intervertebral stabilization is proposed. In order to create fusion of the movement segment and restore anatomy of the spine, intervertebral implants have been widely used. There are several techniques for their introduction: from the posterior access – medially or transforaminally, in selected cases also from the lateral or anterior retroperitoneal approach, even axial paracoccygeal approach is used. The article presents the most commonly used techniques of interbody spine stabilization.
Wstęp: Ból ostry w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów stanowi duże wyzwanie terapeutyczne dla lekarza i jednocześnie istotny problem kliniczny dla samego pacjenta. Możliwa jest skuteczna terapia przeciwbólowa z zastosowaniem leków z różnych grup farmaceutycznych.
Abstract: Acute pain in the course of rheumatoid inflammation is a major therapeutic challenge for physicians and at the same time a significant clinical problem for the patient himself. Sectored analgesic therapy with the treatment of drugs from various pharmaceutical groups is possible.
Wstęp: Powodzenie leczenia spondyloortopedycznego deformacji kręgosłupa uzależnione jest od wielu czynników, w tym braku jatrogennego wpływu samego zabiegu chirurgicznego w odniesieniu do struktur nerwowych. W przypadkach operacji korekcji skrzywienia bocznego kręgosłupa zwiększenie bezpieczeństwa zabiegu możliwe jest dzięki przeprowadzanemu śródoperacyjnie monitoringowi neurofizjologicznemu. Procedura ta obejmuje weryfikację przewodnictwa impulsów nerwowych w szlakach ruchowych i czuciowych rdzenia kręgowego oraz korzeni rdzeniowych metodami neurofizjologicznymi z wykorzystaniem impulsów stymulujących elektrycznych lub pola magnetycznego. Celem artykułu jest prezentacja metodologii oraz interpretacji wyników neuromonitoringu śródoperacyjnego na przykładzie implantacji instrumentarium korekcyjnego, towarzyszącej operacji skolioz. Dzięki tej publikacji możliwe będzie zasugerowanie ortopedom innych możliwości aplikacji neuromonitoringu w trakcie operacji chirurgicznych związanych z podwyższonym ryzykiem uszkodzenia struktur nerwowych. Ponadto wskazuje się na metodologicznie uzasadnioną wyższą użyteczność rejestracji ruchowych potencjałów wywołanych (MEP) nad somatosensorycznymi potencjałami wywołanymi (SEP).
Abstract: The success of spondyloorthopaedic treatment in cases of patients with spinal deformities depends on many factors, including the lack of iatrogenic impact of the surgery itself in relation to nerve structures. In patients undergoing correction of lateral curvature of the spine, the increase of safety of the procedure is possible thanks to neurophysiological monitoring carried out intraoperatively. This procedure includes verification of the nerve impulse transmission in the motor and sensory pathways of the spinal cord as well as the spinal roots using neurophysiological procedures with electrical or magnetic stimuli. The aim of the article is to present the methodology and interpretation of intraoperative neuromonitoring results on the examples of corrective implantation of instrumentation accompanying the scoliosis surgery. Thanks to this publication, it will be possible to suggest the orthopaedists with other possibilities of neuromonitoring applications during surgical operations related to an increased risk
of damage to nerve structures. The presented examples point to a methodologically justified advantage of motor evoked potential recordings (MEPs) over somatosensory evoked potentials (SEPs).
Wstęp: Ból krzyża (low back pain – LBP) stał się głównym problemem zdrowia publicznego na całym świecie. W badaniach epidemiologicznych wykazano, że 47% osób cierpiących z powodu bólu przewlekłego odczuwa ból właśnie w okolicy grzbietu. Przyjmuje się, że chorobowość przewlekłego LBP wynosi 23%, ostrego nawet 84%, a u 11–12% populacji przewlekły LBP jest przyczyną niesprawności. Przewlekły LBP częściej dotyczy kobiet, a chorobowość wzrasta wraz z wiekiem. W terapii rekomendowane jest postępowanie multimodalne. W farmakoterapii stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne, analgetyki opioidowe, leki miorelaksujące, a także duloksetyna. Mimo że standardy postępowania w bólu krzyża są powszechnie dostępne, nadal w praktyce spotykam się ze stosowaniem leków i metod, które mogą być przyczyną chronifikacji bólu.
Abstract: Low back pain (LBP) has become the main public health problem in the world. Epidemiological studies have shown that 47% of people suffering from chronic pain feel pain in the area of the spine. It is assumed that the prevalence of chronic LBP is 23%, acute even 84%, and 11–12% of the chronic LBP population is the cause of disability. Chronic LBP is more common in women, and morbidity increases with age. Multimodal treatment is recommended in therapy. In pharmacotherapy, NSAIDs, opioid analgesics, myorelaxants, and duloxetine are used. Although standards for treating low back pain are widely available, we are still practicing the use of drugs and methods that may be the cause of pain chronification.
Wstęp: Dna moczanowa jest chorobą spowodowaną krystalizacją i odkładaniem się kryształów kwasu moczowego w tkankach, szczególnie w stawach, co wywołuje lokalne zapalenie z silnymi dolegliwościami bólowymi, obrzękiem i zaczerwienieniem. Powtarzające się napady dny moczanowej mogą być przyczyną zarówno postępującego uszkodzenia wszystkich struktur stawu, w tym destrukcji tkanki kostnej, jak i powstania zmian okołostawowych. Wystąpienie dny moczanowej wiązane jest z określonym stylem życia i zaburzeniami metabolicznymi prowadzącymi do zwiększenia stężenia kwasu moczowego we krwi. Współczesna wiedza o patomechanizmie dny moczanowej pozwala na coraz skuteczniejsze terapie tej choroby, jednak poza farmakologicznym leczeniem obniżającym stężenie kwasu moczowego i hamującym proces zapalny w trakcie napadu, nadal istotną rolę w postępowaniu odgrywa modyfikacja nawyków żywieniowych, redukcja masy ciała i zwiększenie aktywności ruchowej. W artykule przedstawiono najważniejsze elementy leczenia dny moczanowej z uwzględnieniem aktualnych zaleceń Europejskiej Ligi do Walki z Chorobami Reumatycznymi (European League Against Rheumatism EULAR) oraz opinii ekspertów w Polsce.
Abstract: Gout (podagra) is a disease caused by the crystallization and accumulation of uric acid crystals in the tissues, especially in the joints, which causes local inflammation with severe pain, swelling and redness. Repeated attacks of gout lead to progressive damage to all joint structures, including bone tissue destruction as well as periarticular changes. The occurrence of gout is associated with a specific lifestyle and metabolic disorders leading to increased uric acid levels in the blood. Modern knowledge about the pathomechanism of gout allows for more and more effective therapies of this disease. However, apart from the pharmacological treatment lowering the serum uric acid concentration and inhibiting the inflammatory process during the attack, modification of eating habits, reduction of body weight and increased physical activity still play an important role in the gout management. The presented article describes the most important elements of gout treatment taking into account the current recommendations of the European League Against Rheumatism (EULAR) and expert opinions in Poland.