Jednoetapowe leczenie infekcyjnego zapalenia stawu kolanowego i kości udowej z wykorzystaniem substytutu kości zawierającego siarczan wapnia jako miejscowy nośnik antybiotyków

Zapalenia kości i stawów są poważną patologią powodującą postępujące uszkodzenie kości i naturalnego stawu. Leczenie przewlekłych bakteryjnych zapaleń kości oraz stawów stanowi duże wyzwanie dla ortopedii. Niewłaściwie leczona infekcja może prowadzić do wielu powikłań miejscowych, w tym trwałego upośledzenia funkcji podporowej kończyn i zesztywnienia stawu, a więc do trwałego kalectwa, a w skrajnych przypadkach nawet do sepsy i zgonu. W ocenie jakości życia infekcje kości i stawów (Bone and Joint Infections – BJI) obniżają jakość życia w większym stopniu niż udar lub nowotwór.
Pierwszym krokiem w leczeniu przewlekłego bakteryjnego zapalenia kości (PZK) oraz stawów jest prawidłowa diagnostyka – ustalenie rozpoznania, lokalizacji, stadium zaawansowania i patogenu wywołującego zapalenie. Wstępna diagnoza BJI opiera się na starannie zebranym wywiadzie, badaniu klinicznym, badaniach laboratoryjnych oraz obrazowych. 
Ostateczne rozpoznanie powinno być potwierdzone dodatnim posiewem z fragmentów tkanek zakażonych struktur oraz badaniem histologicznym.
Identyfikacja drobnoustroju oraz antybiogram pozwalają na dobranie leków, na które patogen pobrany z ogniska infekcji jest wrażliwy in vitro oraz potencjalnie in vivo – na podstawie danych z farmakokinetyki leku i jego penetracji do zapalnie zmienionej kości lub stawu.
Spośród wielu klasyfikacji zapaleń kości najbardziej przydatny jest podział anatomiczny ze względu na lokalizację zmian zapalnych i martwaka w kości, wg Cierny i Madera [1]:

• Typ I: postać śródszpikowa (medullary) – zakażenie w jamie szpikowej, np. krwiopochodne zapalenie kości, zakażenie gwoździa śródszpikowego;
• Typ II: postać powierzchniowa (superficial) – np. obszar zakażonej i martwej kości w dnie rany, bez łączności z jamą szpikową;
• Typ III: postać ograniczona (localised) – martwak korowy pełnej grubości, komunikujący z jamą szpikową, zapalenie kości piętowej;
• Typ IV: postać segmentalna – rozległa infekcja całego segmentu kości.

Poglądy na leczenie PZK stale ewoluują, w miarę postępu w rozumieniu istoty tej patologii, doskonalenia techniki chirurgicznej, technik regeneracji kości i transportu segmentalnego, dostępu do coraz lepszych narzędzi chirurgicznych, stabilizatorów zewnętrznych, nowych antybiotyków, a zwłaszcza biomateriałów antybakteryjnych. Aktualnie w przewlekłym zapaleniu kości nie zaleca się dawniej powszechnie stosowanego drenażu przepływowego. Uważa się, że prawdopodobnym powodem przedłużonego parenteralnego stosowania antybiotyków była w przeszłości niska jakość leczenia chirurgicznego, tj. brak płatów unaczynionych i miejscowych nośników antybiotyków. Ten pogląd poparły obserwacje wskazujące, że odsetek złych wyników w leczeniu PZK jest wysoki, niezależnie od długości okresu podawania antybiotyków. Dlatego obecnie panuje pogląd, że PZK można wyleczyć tylko chirurgicznie. 
Leczenie operacyjne w PZK jest kompleksowe. Poprzez analogię do onkologii ortopedycznej, resekcja zakażonej tkanki kostnej może być marginalna i polega na usunięciu martwej i zakażonej kości i tkanek miękkich – z wnętrza i otoczenia kości – poprzez „prostą” sekwestrektomię, lub jest radykalna – w postaci segmentalnej – gdy dokonuje się usunięcia całego segmentu kości z marginesem zdrowej tkanki. W PZK z zajęciem większego obszar...