Zmiany zwyrodnieniowe stawów są najczęstszą przyczyną przewlekłych zespołów bólowych, niepełnosprawności i niezdolności do pracy. Wydłużenie okresu życia, otyłość, duża aktywność fizyczna, urazy oraz częstsze występowanie zaburzeń metabolicznych i zapalnych doprowadziły w drugiej połowie XX w. do narastania epidemii zmian zwyrodnieniowych [1]. Bezbólowy stabilny nadgarstek jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania ręki. Ból będący objawem zmian zwyrodnieniowych stawów nadgarstka poprzez bezwarunkowy odruch rdzeniowy hamuje mięśnie przedramienia, co skutkuje zmniejszoną siłą. Nagły ból oraz niestabilność powodują powstanie niestabilnego oraz osłabionego chwytu, który może niespodziewanie zawodzić [2, 3]. Siła chwytu jest czynnikiem bezpośrednio związanym z jakością życia [4, 5]. Bardzo ważne jest odpowiednie diagnozowanie i leczenie stanów, w których przebiegu zwiększa się ryzyko powstania zmian zwyrodnieniowych.
REKLAMA
Tab. 1. Stawy i miejsca palpacji dla zmian zwyrodnieniowych stawów nadgarstka
| Staw | Punkt największej bolesności (w stosunku do stawu) |
| aCMC1 | grzbietowo lub/i dłoniowo |
| Staw promieniowo-łódeczkowaty | promieniowo lub/i promieniowo-grzbietowa powierzchnia nadgarstka |
| aSTT | dłoniowo |
| Staw śródnadgarstkowy | grzbietowo |
| Staw promieniowo-księżycowaty | grzbietowo |
| DRUJ | grzbietowo |
| staw grochowato-trójgraniasty | dłoniowo lub/i łokciowo |
| aCMC 2-5 | grzbietowo nad zajętym stawem |
| cały nadgarstek | grzbietowo |
aCMC 1-5 – staw śródręcznonadgarstkowy
aSTT – staw pomiędzy kością łódeczkowatą, czworoboczną mniejszą i czworoboczną większą
DRUJ – dalszy staw promieniowo-łokciowy
Anatomia
Nadgarstek jest złożonym zespołem stawów człowieka. Pozwala na stabilność podczas dużego zakresu ruchu we wszystkich płaszczyznach. Składa się z ośmiu kości ułożonych w dwa szeregi po cztery kości – jednego bliższego i jednego dalszego. W skład szeregu bliższego, licząc od strony promieniowej do łokciowej, wchodzą kości: łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta i grochowata. Szereg dalszy nadgarstka, licząc w tym samym porządku, stanowią kości: czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata i haczykowata [6].
Możemy wyróżnić następujące stawy nadgarstka:
- staw promieniowo-nadgarstkowy (staw bliższy ręki) – staw elipsoidalny, łączący kość promieniową z kością łódeczkowatą, księżycowatą i trójgraniastą;
- staw śródnadgarstkowy (staw dalszy ręki) – utworzony przez oba szeregi kości nadgarstka z wyjątkiem kości grochowatej. Szczelina stawowa przebiega mniej więcej w kształcie poziomo ułożonej litery S. Linia stawu śródnadgarstkowego odpowiada bruździe dalszej zgięcia skóry, która biegnie na poziomie kości grochowatej i guzka kości łódeczkowatej. Kości szeregu bliższego zachowują pewną ruchomość w stosunku do siebie, a szeregu dalszego są ściśle złączone ze sobą i z kośćmi śródręcza;
- stawy nadgarstkowo-śródręczne – zdecydowanie najczęstszym miejscem powstawania zmian zwyrodnieniowych na tym poziomie jest staw nadgarstkowo-śródręczny 1 (CMC1).
Więzadła
Pasma więzadłowe łączące poszczególne kości nie dają się na ogół odgraniczyć. Więzadła bliższego i dalszego stawu ręki są przeważnie wspólne, częściowo przedłużają się na stawy nadgarstkowo-śródręczne. Więzadła można podzielić na:
- wewnętrzne (między kośćmi nadgarstka),
- zewnętrzne (łokciowo/promieniowo-nadgarstkowe).
Więzadła odgrywają istotną rolę w stabilizacji biernej stawów nadgarstka, a ich uszkodzenie i następująca niestabilność są jednymi z istotniejszych przyczyn zmian...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 4 wydania czasopisma "Praktyczna Ortopedia i Traumatologia"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- ...i wiele więcej!
Twoje źródło wiedzy i narzędzie codziennej praktyki ortopedycznej.
Kwartalnik dla ortopedów, traumatologów — przekazuje nowoczesną, sprawdzoną wiedzę kliniczną, gotową do zastosowania w codziennej pracy.
