Ruch to najważniejsza funkcja człowieka, wynikająca z odpowiedniej postawy ciała. D-WALL to inno- wacyjna przestrzeń diagnostyczno-terapeutyczna, która stanowi holistyczne podejście do pacjenta. Jest to doskonałe narzędzie do funkcjonalnej, statycznej oraz dynamicznej oceny badanego. Technologia opiera się na wykorzystaniu wiedzy fizjoterapeuty, który korzystając z zestawu gotowych testów diagnostycznych jest w stanie przeanalizować konkretne dane opisujące stabilność pacjenta. Podczas testów statycznych terapeuta ocenia przemieszczenie środka nacisku stóp (C.O.P.). Im większy obszar będzie on zataczał, tym słabszą kontrolę motoryczną będzie prezentował pacjent. Ważne również okazuje się przeanalizowanie, gdzie położone jest obciążenie u pacjenta, którą płaszczyzną pacjent zarządza lepiej i w jaki sposób stara się on utrzymać balans ciała. Testy są przydatne do oceny ryzyka upadku, co odgrywa istotną rolę w bezpiecznym funkcjonowaniu w życiu codziennym. Kolejnym etapem jest wprowadzenie niestabilnego podłoża oraz ocena stabilności podczas ruchu. Wszystkie te elementy powodują kompletną, natychmiastową ocenę pacjenta na platformie D-WALL, co pozwoli zastosować globalną formę treningu, którego celem będzie poprawa i doskonalenie poszczególnych zdolności motorycznych ukierunkowanych na poprawę jakości ruchów.
Choroby reumatyczne to ponad 200 jednostek chorobowych, wśród nich zapalne choroby o podłożu autoimmunologicznym, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, są w centrum zainteresowania reumatologii. W ich przebiegu często dolegliwości ze strony układu ruchu, takie jak ból stawu, mięśni, przyczepów ścięgnistych, są przyczyną przyjścia do lekarza pierwszego kontaktu, kierowania do ortopedy, a czasem na samym końcu do reumatologa. Towarzyszyć im mogą objawy ogólne jak przewlekłe zmęczenie czy osłabienie. Jednak zespoły bólowe, czy opisane dolegliwości z układu mięśniowo-szkieletowego nie są specyficzne i mogą być sygnałem innych chorób, w tym infekcyjnych chorób wątroby jak wirusowe zapalenia czy autoimmunologicznych chorób wątroby oraz uszkodzenia wątroby w przebiegu jej stłuszczeniowego zapalenia czy marskości. Również rzadziej rozpoznawane choroby wątroby uwarunkowane genetycznie jak, np. hemochromatoza czy choroba Wilsona, wśród mnogości objawów pozawątrobowych, mają objawy związane z układem ruchu. Niniejszy arty- kuł jest próbą przedstawienia problemu objawów ze strony układu kostno-stawowego występujących w wybranych chorobach wątroby. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na konieczność diagnostyki różnicowej i w niektórych niezdiagnozowanych wcześniej przypadkach pokierowanie pacjenta również do hepatologa czy specjalisty chorób zakaźnych.
Powszechność dny moczanowej, świadoma czy nieświadoma, dotyczy znacznego odsetka populacji ludzi świata, zatem stała się chorobą społeczną. Przyczyną choroby jest zbyt wysokie stężenie kwasu moczowego we krwi na podłożu często genetycznym, zwykle dietetycznym. Historycznie zwana chorobą bogaczy (podagrą). Patologia ta umiejscawia się w obrębie stawów w następstwie wytrącania kryształków kwasu moczowego. Ich obecność upośledza odżywianie chrząstki stawowej, powodując jej stopniową, nieodwracalną degradację, niszcząc tym samym staw. Empirycznie, częstym pierwszym objawem jest ostre zapalenie palucha stopy ze znacznym zespołem bólowym i czasowym upośledzeniem chodu. Po kilku dniach zespół samoistnie zmniejsza się, a chory nieświadomy oczekuje nawrotu. Interwały nawrotów stają się coraz częstsze. Z czasem choroba ta dotyczy kolejnych stawów, jak międzypaliczkowe obu rąk, bardzo bolesne w okresie ostrym i zniekształcające się w okresie przewlekłym. Zniekształcenia wynikają z odkładanych kryształów kwasu moczowego i no- szą nazwę guzków Heberdena w obrębie palców, a w pozostałych stawach rąk – guzków Boucharda. Zniekształcenia te prowadzą do niepełnosprawności. Z czasem choroba niszczy kolejne stawy, doprowadzając do zwyrodnień wielostawowych skutkujących kalectwem. Zwykle przebieg choroby nakłada się na istniejące zaburzenia ortopedyczne, nasilając je, w tym entezopatie wielomiejscowe, które bez wdrożenia leczenia dny moczanowej stają się trudne do wyleczenia. Zagrożeniem odległym jest niewydolność nerek na podłożu dny moczanowej, mogąca prowadzić początkowo do nadciśnienia, a z czasem do śmierci. Rozpoznanie polega na potwierdzeniu hiperurykemii we krwi. Leczenie – jest wskazane postępowanie kompleksowe. Przyczynowo – farmakoterapia obniżająca poziom kwasu moczowego we krwi oraz wdrożenie odpowiedniej diety. Wspomagająco – wdrożenie leczenia ortopedycznego poprawiającego jakość życia chorym. Biologicznie – wdrożenie leków chondroprotekcyjnych poprawiających jakość macierzy chrząstki stawowej. Objawowo – leki przeciwbólowe w okresie ostrym oraz przeciwzapalne w okresie przewlekłym. Grupy leków to zwykle NLPZ stosowane jedynie do ustąpienia stanu ostrego. Kontynuacja leczenia inhibitorami Cox-2, których bezpieczeństwo w chorobach sercowo-naczyniowych i żołądkowych jest wysokie. Niestety, choroba nie ulega samowyleczeniu, a nasila współistniejące procesy chorobowe z zagrożeniem życia włącznie.
Choroby układu mięśniowo-szkieletowego, zarówno przewlekłe, jak i ostre, to jedna z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności w populacji światowej. Jednym z filarów leczenia chorób ortopedycznych są leki przeciwbólowe, a w szczególności niesteroidowe leki przeciwzapalne. Przydatnym narzędziem podczas wyboru odpowiedniej terapii jest drabina analgetyczna przedstawiona przez WHO, która pomaga dobrać natężenie terapii przeciwbólowej względem nasilenia dolegliwości bólowych. W większości przypadków zastosowanie znajdują niesteroidowe leki przeciwzapalne, które poza działaniem przeciwbólowym wykazują silne działanie przeciwzapalne, często kluczowe w walce z objawami chorobowymi. Niesteroidowe leki przeciwzapalne są stosowane w chorobach przewlekłych, tj. chorobie zwyrodnieniowej, reumatoidalnym zapaleniu stawów, dnie moczanowej oraz w ostrych urazach ortopedycznych. Pomimo pojawienia się wielu nowych substancji i coraz szerszej wiedzy dotyczącej etiologii wielu chorób niesteroidowe leki przeciwzapalne pozostają często podstawowym elementem terapii. Ponieważ wczesne wdrożenie prawidłowych terapii może spowolnić progresję chorób oraz opóźnić destrukcję stawów, wskazane jest niezwłoczne włączenie leczenia po rozpoznaniu jednostki chorobowej. Ze względu na szeroki wybór poszczególnych substancji z grupy NLPZ istotne jest indywidualne dobranie leku z uwzględnieniem czynników związanych z pacjentem oraz profilem danego preparatu.
Wstęp: Niedokrwistość (anemia) definiowana jest jako poziom hemoglobiny poniżej dolnej granicy normy. Może być objawem różnych stanów patologicznych i dokładna diagnostyka różnicowa jest niezbędna do ustalenia jej przyczyny. W praktyce klinicznej wykorzystuje się klasyfikację morfologiczną niedokrwistości do rozróżnienia makrocytarnych, normocytarnych i mikrocytarnych typów niedokrwistości oraz wydziela niedokrwistość ze zwiększoną liczbą retikulocytów krwi obwodowej na grupę specjalną. Powszechnie znane są następujące jednostki kliniczne:
niedokrwistość z niedoboru żelaza,
niedokrwistość choroby przewlekłej,
rzadkie jednostki kliniczne, o których zawsze należy pomyśleć w diagnostyce różnicowej pacjenta z niedokrwistością.
Coraz częstsze jest występowanie rzadkich chorób krwi ze względu na wprowadzenie do diagnostyki metod genetyki molekularnej, wydłużenie czasu całkowitego przeżycia pacjentów oraz rosnącą migrację z obszarów, w których występuje ta choroba jako endemiczna. Każda jednostka kliniczna charakteryzuje się specyficzną etiologią i podstawowymi mechanizmami patofizjologicznymi, a także posiada główne cechy kliniczne wraz z ważnymi badaniami diagnostycznymi. Ze względu na niezbyt dużą objętość artykułu wymieniono jedynie podstawową wiedzę na temat diagnostyki i terapii.
Wstęp: Choroby stawów stanowią szeroką grupę schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego, które w znacznym stopniu wpływają na codzienną aktywność i funkcjonowanie pacjentów. Można je podzielić na przewlekłe w okresie stabilnym lub nasilenia objawów (szeroka grupa chorób reumatologicznych) oraz ostre, będące następstwem świeżych urazów. Leczenie większości chorób stawów jest złożone i z reguły obejmuje kompleksową terapię rehabilitacyjną, farmakologiczną oraz zabiegową. Choroby reumatoidalne obejmują około 300 jednostek chorobowych. Dla wielu istnieją szczegółowe wytyczne leczenia, uzależnione od etiologii zmian, ich umiejscowienia czy charakteru. Większości chorób stawów towarzyszy stan zapalny o różnym stopniu nasilenia, w związku z czym w wielu jednostkach chorobowych niesteroidowe leki przeciwzapalne stanowią podstawę farmakoterapii. Są one stosowane zarówno w leczeniu przewlekłym, jak i w okresach zaostrzenia stanów przewlekłych. Niesteroidowe leki przeciwzapalne wykazują szybkie działanie analgetyczne oraz przeciwzapalne. W przypadku znacznego nasilenia dolegliwości bólowych można je z powodzeniem łączyć z tramadolem. Najczęściej stosowana kombinacja to deksketoprofen i tramadol. W artykule zostaną przedstawione zasady farmakoterapii choroby zwyrodnieniowej stawów oraz ostrych napadów dny moczanowej. Zgodnie z danymi epidemiologicznymi obecna jest tendencja wzrostu zachorowań na dnę moczanową w ostatnich latach, co wiąże się najprawdopodobniej ze zmianą stylu życia oraz dietą. W przypadku ostrego napadu dny moczanowej skutecznym leczeniem jest stosowanie kolchicyny. Wczesne wdrożenie prawidłowego leczenia pozwala często na spowolnienie progresji zmian chorobowych oraz opóźnienie destrukcji stawów.
Wstęp: Rany związane z przeprowadzonymi zabiegami operacyjnymi są nieodłączną częścią chirurgii urazowo-ortopedycznej. Istotnym elementem dbania o ranę pooperacyjną jest stworzenie jak najlepszych warunków dla wygojenia się rany i powstania akceptowalnej przez chorego blizny. Wśród istotnych czynników wymienia się m.in. dostęp operacyjny, miejsce cięcia skóry, metody zamknięcia powłok oraz czynniki związane z pacjentem, takie jak choroby współistniejące. Powikłania mogące wystąpić podczas procesu gojenia się ran obniżają jakość życia chorych oraz stanowią obciążenie socjoekonomiczne dla systemu opieki zdrowotnej. Najczęstsze powikłania to infekcje ostre lub przewlekłe, rozejście się ran oraz nieprawidłowe wygojenie się ran i powstanie blizn hipertroficznych bądź keloidów. Współczesna medycyna oferuje szeroki zakres możliwości pielęgnacji ran i metod leczenia minimalizujących ryzyko wystąpienia groźnych powikłań. Warto wymienić spektrum środków antyseptycznych, takich jak poliheksanid, oktenidyna oraz związki jodowe. Charakteryzują się one możliwie najmniejszą toksycznością oraz szerokim spektrum działania. Zgodnie z Konsensusem z 2008 roku do Spraw Antyseptyki oktenidyna jest środkiem z wyboru pielęgnacji ran ostrych i pourazowych, poliheksanid jest zalecany w profilaktyce wystąpienia infekcji miejsca operowanego oraz w pielęgnacji ran oparzeniowych, z kolei związki jodowe są zalecane w przypadku leczenia ran głębokich. Należy podkreślić, że podstawą skutecznego leczenia ran jest ich odpowiednie oczyszczenie. Leczenie blizn zaczyna się w momencie wykonywania cięcia operacyjnego i śródoperacyjnego dopilnowania, aby powstająca rana miała jak najlepsze warunki gojenia. W przypadku powstania blizn hipertroficznych lub keloidów stosuje się liczne metody, które zostaną przedstawione w dalszej części artykułu.
