Co to jest kolagen?
Jest to bardzo ważne białko strukturalne zbudowane z wielu cząsteczek m.in. hydroksyproliny, hydroksylizyny, glicyny i proliny. Wchodzi głównie w skład tkanek łącznych i stanowi ok. 30% wszystkich białek znajdujących się w organizmie człowieka.
Włókna kolagenowe tkanki łącznej są bardzo elastyczne i wytrzymałe. Dają podporę narządom wewnętrznym, a także stanowią budulec kości, chrząstek stawowych, skóry i zębów. Niestety człowiek już po 25. roku życia stopniowo traci zdolność do samodzielnego wytwarzania kolagenu. Z wiekiem jego poziom spada coraz bardziej, dlatego tak ważne jest dostarczanie go do organizmu z zewnątrz.
Jakie są rodzaje kolagenu w organizmie?
Kolagen obecny w organizmie przybiera różne struktury. Jego typy oznaczane są cyframi rzymskimi. Każdy jest specyficzny dla danej lokalizacji w ciele człowieka.
Wyróżnić można kolagen:
- typu I – występuje obficie w tkance łącznej kości, w ścięgnach, skórze i tkance podskórnej oraz tkankach tworzących blizny;
- typu II – znajduje się w chrząstkach stawowych;
- typu III – wchodzi w skład włókien tkanki łącznej właściwej siateczkowej, bierze udział w procesie gojenia się ran;
- typu IV – stanowi część cienkich membran pomiędzy różnymi tkankami;
- typu V i VI – są uzupełnieniem typu I;
- typu VII – obecny głównie w skórze i nabłonku, ale znajduje się również na powierzchni tętnic;
- typu VIII – jest składnikiem tkanek, które budują błony śluzowe oraz wnętrza żył i tętnic;
- typu IX, X, XI – tak jak typ II są w chrząstkach stawowych;
- typu XII – jako składnik wielu tkanek w organizmie jest dopełnieniem typów I i III.
Jakie rodzaje kolagenu są dostępne na rynku?
Na rynku farmaceutycznym dostępne są różne suplementy diety z kolagenem. Podczas ich wyboru warto zwrócić uwagę przede wszystkim na:
- formę kolagenu – najpopularniejszy i najłatwiej trawiony w przewodzie pokarmowym jest kolagen hydrolizowany poddawany procesowi rozkładu na mniejsze fragmenty, czyli peptydy kolagenowe;
- źródło kolagenu – może być rybi, wołowy lub wieprzowy (w zależności od rodzaju peptydów) lub wegański (wytwarzany z bakterii E.coli, B.brevis lub drożdży Pichia pastoris, Saccharomyces cerevisiae, Hansenula polymorpha);
- obecność witaminy C – jest to niezbędny składnik, który wspomaga produkcję kolagenu;
- przeznaczenie – jeśli ma to być kolagen np. na twarz, ciało, włosy i paznokcie to dobrze, żeby w składzie miał też witaminy i składniki mineralne, które pomagają zadbać o naturalne piękno od wewnątrz np. witaminę A i E, biotynę, cynk i miedź;
- zawartość kolagenu w jednej porcji – najlepiej ok. 2-2,5 g bioaktywnych peptydów kolagenowych;
- postać suplementu diety – np. w płynie lub w proszku do rozpuszczenia.
Czy kolagen w płynie jest lepszy od kolagenu w proszku?
Jednym z rodzajów kolagenu, który zyskuje coraz większą popularność, jest kolagen shot zamknięty w poręcznych, pojedynczych ampułkach. Zyskuje on przewagę nawet nad suplementami w proszku. Dlaczego płynna forma jest tak chętnie wybierana? Oto kilka powodów.
- Szybsze wchłanianie
Płynny kolagen w postaci peptydów kolagenowych przeszedł już proces rozkładu białek na mniejsze cząsteczki. To ułatwia jego przyswajanie przez organizm, bo jest szybciej wchłaniany z przewodu pokarmowego niż inne formy.
- Łatwość spożycia
Kolagen shot jest wygodny w spożyciu, ponieważ nie wymaga wcześniejszego przygotowania ani rozcieńczania w innych płynach. Wystarczy wstrząsnąć ampułkę, otworzyć i wypić. To świetny wybór dla osób aktywnych fizycznie lub zapracowanych, dla których czas jest bardzo cenny.
- Odpowiednie porcje
Dzięki formie ampułek od razu wiadomo, jaką porcję kolagenu trzeba przyjąć. W przeciwieństwie do kapsułek i proszków płyn pozwala na bardziej precyzyjne dobranie pożądanej ilości do indywidualnych potrzeb organizmu.
- Dobry smak
Nie wszyscy przepadają za smakiem kolagenu w proszku, nawet jeśli jest on dodawany do napoju. W przypadku płynnych form kolagenu zazwyczaj nie ma z tym problemu, bo są smakowe np. o smaku tropikalnych owoców.
Należy jednak pamiętać, że wybór między kolagenem w postaci płynnej lub sproszkowanej zależy od osobistych preferencji i wygody. Suplementacja powinna być elementem uzupełniającym zdrową dietę i styl życia. Najważniejszymi czynnikami, które mają znaczenie w osiągnięciu pożądanych korzyści, są jakość produktu i przyjmowanie go zgodnie z zaleceniami producenta.
Bibliografia
Kaziród K. i in. (2023). Suplementacja kolagenem – czy przynosi realne korzyści. Quality in Sport, 13(1), 88-107.
Nowicka-Zuchowska A., Zuchowski A. (2019). Kolagen – rola w organizmie i skutki niedoboru. Lek w Polsce Vol 29 Nr 11/12’19 (342/343).
