Patomechanizm powstawania zmian zwyrodnieniowych
Osteoartroza, znana także jako choroba zwyrodnieniowa stawów, to schorzenie układu mięśniowo-szkieletowego charakteryzujące się postępującym zużywaniem chrząstki stawowej. W zdrowym stawie odżywianie chrząstki jest precyzyjnie regulowane poprzez obciążanie i ruch. W przypadku przeciążenia stawu dochodzi do wzrostu produkcji czynników stanu zapalnego, takich jak interleukina-1 (IL-1), czynnik martwicy nowotworów alfa (TNF-α ), tlenek azotu (NO) i reaktywne cząstki tlenu (RFT). Czynniki te stymulują syntezę i aktywację metaloproteinaz – enzymów proteolitycznych, które degradują macierz chrzęstną. W wy-
niku tego procesu dochodzi do uszkodzenia DNA chondrocytów oraz kolagenu, co prowadzi do dalszej degeneracji stawu. Zmiany te skutkują zwiększeniem zawartości wody w chrząstce, co prowadzi do jej włóknienia, zmniejszenia elastyczności i wytrzymałości. Wzrost ciśnienia w warstwie podchrzęstnej kości powoduje obniżenie przepływu krwi, co skutkuje ograniczeniem dostarczania tlenu i substancji odżywczych do chrząstki, a to z kolei negatywnie wpływa na jej odżywienie. Funkcja amortyzatora, która ułatwia płynne ruchy stawów, wskutek tego procesu zostaje zatem osłabiona.
REKLAMA
![]()
W przypadku artrozy dochodzi do degeneracji i utraty chrząstki, co prowadzi do szeregu zmian w stawach. Choroba manifestuje się głównie poprzez odczuwanie bólu, który pojawia się podczas obciążania dotkniętego stawu, a także w spoczynku. Konsekwencje obecności tego schorzenia często utrudniają pacjentom codzienne funkcjonowanie, a wraz z zaawansowaniem choroby wręcz je uniemożliwiają.
W początkowym etapie leczenia należy zastosować metody niefarmakologiczne i farmakologiczne. Głównym celem terapii w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów jest redukcja dolegliwości bólowych. Nie należy zapominać o edukacji pacjentów, regularnych ćwiczeniach oraz redukcji masy ciała. W przypadku utrzymujących się dolegliwości bólowych należy włączyć leczenie farmakologiczne. Właściwie dobrana terapia przeciwbólowa może istotnie poprawić jakość życia pacjenta. Ostatecznym etapem leczenia chorób zwyrodnieniowych stawów, takich jak osteoartroza czy reumatoidalne zapalenie stawów, jest przeprowadzenie alloplastyki dotkniętego chorobą stawu [1].
Powstawanie bólu
Ból jest doznaniem zmysłowym i emocjonalnym, związanym z działaniem bodźca uszkadzającego (uraz, stan zapalny, przerzuty nowotworowe) lub takiego, którego działanie na nocyceptory zag...
