Ból należy do objawów chorobowych najczęściej zgłaszanych przez pacjentów i stwierdzanych podczas badania fizykalnego. Lokalizacja, charakter i nasilenie bólu opisywane przez chorego mogą dostarczyć lekarzowi cennych informacji o toczącym się w organizmie procesie patologicznym.
Ostry ból jest reakcją obronną – ostrzega o zetknięciu z czynnikiem, który może wywołać lub już wywołał uszkodzenie tkanek, a skłaniając do unikania dalszego kontaktu z tym czynnikiem, może ochronić przed ich dalszym zniszczeniem. W takim ujęciu ból jest odczuciem dobroczynnym dla organizmu, mimo że subiektywnie nieprzyjemnym.
Ból przewlekły, który jest zazwyczaj spowodowany toczącym się stanem zapalnym, procesem chorobowym lub uszkodzeniem układu nerwowego, nie spełnia już swojej informacyjno-ostrzegawczej funkcji. Ból jest klasyfikowany jako przewlekły, gdy jest odczuwany dłużej niż przez trzy miesiące lub gdy dolegliwości bólowe utrzymują się mimo wygojenia uszkodzonych tkanek. Powoduje on zwykle znaczne obniżenie jakości życia chorego i często sam w sobie jest traktowany jako choroba wymagająca wielokierunkowego leczenia [1–3].
W ortopedii lekarz może mieć do czynienia zarówno z bólem ostrym, związanym z nagłym bezpośrednim uszkodzeniem tkanek (np. w przypadku skręcenia stawów, nadwyrężenia mięśni, zapalenia ścięgien, złamania), jak i z bólem przewlekłym, wywołanym przez wielokrotnie powtarzane mikrourazy prowadzące ostatecznie do zmian zwyrodnieniowych (np. łokieć tenisisty), czy z bólem w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów, zespołów bólowych kręgosłupa lub osteoporozy [2, 4].
Powstawanie bólu
Receptory odpowiedzialne za odbieranie czucia bólu noszą nazwę nocyceptorów. Są to wolne zakończenia nerwowe rozmieszczone w skórze, tkance podskórnej, mięśniach, stawach, okostnej i narządach wewnętrznych. Ciała neuronów macierzystych dla nocyceptorów są zlokalizowane w zwojach rdzeniowych lub zwojach nerwów czaszkowych. Receptory te są aktywowane przez bodźce o natężeniu, które może spowodować uszkodzenie tkanek (mechaniczne, termiczne lub chemiczne). Zachodzi w nich proces tzw. transdukcji, czyli zamiana energii uszkadzającego bodźca na impuls elektryczny przewodzony włóknami nerwowymi do ośrodkowego układu nerwowego. Uraz i naruszenie ci...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 4 wydania czasopisma "Praktyczna Ortopedia i Traumatologia"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- ...i wiele więcej!
