Leczenie farmakologiczne bólu w narządzie ruchu – kiedy właściwym wyborem jest etorykoksyb

Ból w narządzie ruchu dotyczy ponad 27% populacji polskiej. Do tej grupy należą pacjenci zarówno z bólami mięśniowo-stawowymi, jak i z bólami kręgosłupa, chorobami układowymi tkanki łącznej oraz chorzy po urazach narządu ruchu. W początkowej fazie choroby ból ma charakter ostry, niestety, źle leczony szybko może przejść w postać przewlekłą. Ból przewlekły znacznie gorzej poddaje się wszystkim formom leczenia. 

Aby skutecznie i bezpiecznie leczyć ból i wybrać właściwą terapię, należy najpierw rozpoznać jego patomechanizm [1]. 

Ból zgodnie z definicją Międzynarodowego Towarzystwa Bólu (International Association for the Study of Pain – IASP) to nieprzyjemne doznanie czuciowe i emocjonalne związane z działaniem bodźca o charakterze uszkadzającym, a także interpretacją psychiczną zachodzących zjawisk, która jest modyfikowana przez wcześniejsze doświadczenia bólowe [2]. Z klinicznego punktu widzenia ból dzielimy na: 

• receptorowy – nocyceptorowy, który jest wynikiem drażnienia receptorów bólowych lub/i do którego dochodzi w następstwie obniżenia progu pobudliwości receptorów, np. w stanie zapalnym, 
• niereceptorowy, w skład którego wchodzi przede wszystkim ból neuropatyczny, będący wynikiem uszkodzenia struktur układu nerwowego. Struktury układu nerwowego może uszkodzić m.in. stan zapalny, dlatego komponent bólu neuropatycznego występuje u prawie 40% chorych z chorobą zwyrodnieniową stawów (ChZS) i bólami dolnego odcinka kręgosłupa (low back pain – LBP) [1]. 

Ból zapalny jest konsekwencją reakcji obronnej organizmu na infekcję, uszkodzenie tkanek lub proces autoimmunologiczny. Do najczęstszych przyczyn bólu zapalnego w narządzie ruchu zaliczamy ChZS i LBP. Ból zapalny w narządzie ruchu charakteryzuje się brakiem poprawy po odpoczynku i nasilaniem w nocy, zwłaszcza w jej drugiej części (tym różni się od bólu somatycznego przeciążeniowego, mechanicznego, który nasila się w ruchu, a łagodnieje w spoczynku) [3]. 

Głównymi czynnikami ryzyka wystąpienia bólu w narządzie ruchu są: 

• wiek, 
• płeć żeńska, 
• predyspozycje genetyczne, 
• niehigieniczny tryb życia, 
• ciężka praca fizyczna, 
• otyłość,
• współistniejąca depresja [4]. 

Patomechanizm bólu zapalnego

Uszkodzenie tkanek przez uraz i proces chorobowy powoduje uwolnienie z nich kaskady mediatorów prowadzących do rozwoju stanu zapalnego, procesów sensytyzacji (uwrażliwiania) struktur układu nerwowego, a w konsekwencji powstania zapalnego komponentu bólu. Rozwój reakcji zapalnej jest procesem bardzo złożonym. Pod wpływem uszkadzającego bodźca zapalnego dochodzi do degranulacji komórek tucznych, a następnie do uwolnienia z ich ziarnistości mediatorów zapalenia, takich jak histamina, bradykinina i serotonina. Pod wpływem tych substancji do obszaru uszkodzonych tkanek przyciągane są komórki zapalne, które uwalniają w miejscu zapalenia enzymy i cytokiny prozapalne. Substancje te powodują obniżenie progu pobudliwości receptorów bólowych, uwrażliwiając je na kolejne mediatory, czego skutkiem jest pojawienie się w tym obszarze bólu i nadwrażliwości. Uwalniane mediatory, a zwłaszcza histamina i bradykinina, rozszerzając naczynia, umożliwiają migrację komórek z naczyń do zmienionej zapalnie tkanki, jak również wyzwalają impulsy bólowe w zakończeniach nerwowych. W miejscu zapalenia jest także syntetyzowana działająca rozszerzająco na naczynia prostacyklina, która dodatkowo zwiększa przekrwienie w obszarze zapalenia.